దశ వాయువులు

దశ వాయువులు 

పంచ ప్రాణాలు 

ప్రాణ వాయువు: శ్వాస ద్వారా హృదయానికి తర్వాత అన్ని కణాలకు చేరే వాయువు

అపాన : ఊపిరితిత్తులు, విసర్జన అవయవాలద్వారా వ్యర్ధ పదార్దములు పంపే వాయువు

వ్యాన: శరీరం యొక్క సంకోచ వ్యాకోచాలకు కారణం

ఉదాన: వాక్కు రూపంలో ఉండేవాయువు

సమాన: జీర్ణమవటానికి ఉపయోగించే వాయువు

ఉప ప్రాణాలు 

నాగ : త్రేన్పు గా వచ్చే గాలి

కూర్మ : రెప్పవేయటానికి కారణమైన గాలి

కృకల : తుమ్ము 

ధనంజయ :హృదయ నాడులను మూస్తూ తెరుస్తూ ఉండే వాయువు.

దేవదత్తం : ఆవులింత లోని గాలి

అనే దశ వాయువులు శరీరంలో ఉంటాయని అంటారు. 

ప్రాణ వాయువు (శ్వాస) లేనప్పుడు చనిపోయినట్లు గుర్తిస్తారు.

ధనంజయ వాయువు చనిపోయిన తర్వాత కూడా ఉండి శరీరం ఉబ్బటానికి కారణం అవుతుంది.

పంచ ప్రాణాలు ఐదు + ఉప ప్రాణాలు ఐదు..... ఈ పదింటిని కలిపి దశ వాయువులు అని అంటారు.