September 10, 2013

కుమార శతకం 21 నుండి 30 శ్లోకాలు

కుమార శతకం 21 నుండి 30 శ్లోకాలు

ధనవంతు లైన బహు స
జ్జనులైనను నీకు మిగుల సమ్మతులై యు
న్నను సతి జనకుని గృహమం
దున నుండుట తగదు కీర్తి తొలగు కుమారా!

భావం 
ఓ కుమారా! అత్తవారెంత అధికులైననూ, సంపన్నులైనను, సజ్జనులైననూ, నీ పట్ల మిక్కిలి మక్కువ జూపుతున్నను, భార్యను పుట్టినింట యుంచుట మంచిది కాదు. అట్లు చేసినచో కీర్తి నశించును.

22 వ శ్లోకం 
సభలోపల నవ్విన యెడ
 సభవా ర్నిరసింతు రెట్టి జనుని న్నెరి నీ
 కభయం బొసంగె నేనియు
 బ్రభు కరుణను నమ్మి గర్వపడకు కుమారా!

భావం 
ఓ కుమారా! సభలలొ నవ్వరాదు. సభలో నవ్విన వారెంతటివారైననూ వారిని చిన్నచూపు చూచెదరు. నీ తెలివిని మెచ్చుకొని నిన్ను రక్షించిన రాజుదయను నమ్ముకొని గర్వపడరాదు.

23  వ శ్లోకం 
పెరవారలుండ ఫలముల 
నరయంగా వారికిడక యాతడె మెసవన్
సరిగాదు విసపు మేతకు
సరియౌనని తలపు మానసమున కుమారా!  

భావం 
ఓ కుమారా! ఇతరులు ఉన్న సమయములో ఒక్కడవే పండ్లు ఫలములు తినరాదు. వారికి పెట్టకుండా తినుట మంచి పద్ధతి కాదు. నీ ఎదుట ఉన్నవారికి పెట్టకుండా తినుట వలన నీవు తిన్నది విషముతో సమానముగునని తలంచుము.

24  వ శ్లోకం 
మును స్నానము సేయక చం
దన మలదుట యనుచితం;
బుదకయుంత వస్త్రం
బును విదలించుట కూడదు
మనమున నివి తెలిసి మనుము మహిని కుమారా!

భావం 
ఓ కుమారా! ముందుగా స్నానం చేసిన పిదప శరీరమునకు గంధమును పూసుకోవాలి. స్నానము చేయకుండ గంధము పూసుకొనుట మంచిది కాదు. నీళ్ళతో కూడిన బట్టను విదిల్చుట కూడ తగని పని. దానివలన దరిద్రము అంటుకొనును. ఈ విషయములను మనస్సుఅన్ందుంచుకొని ప్రవర్తించవలెను.

25  వ శ్లోకం 
అవయవ హీనుని సౌంద
ర్యవిహీను, దరిద్రు, విద్యరాని యతని సం
 స్తవనీయు, దేవు, శ్రుతులన్
 భువి నిందింప దగదండ్రు బుధులు కుమారా!

భావం 
ఓ కుమారా! వికలాంగులను, అందములేనివారిని, దరిద్రులను, విద్యలేనివారిని, గౌరవనీయులను, భగవంతుని, వేదములను, పండితులను, నిందింపరాదని విజ్ఞానులు చెప్పుచున్నారు. ఈ పనులను జేయరాదని అనుచున్నారు.

26  వ శ్లోకం 
గరళము పెట్టెడు వాని 
న్బరు జంప దలంచువాని బనులెల్ల బయ
ల్పరచెడివానించ్ బరధన
హరుని నృపతి చంపి పుణ్యుడగును కుమారా!

భావం 
ఓ కుమారా! విషము పెట్టి చంపువారిని, ఇతరులు చంపజూతురు. హంతకులను, రహస్యముల బయటపెట్టేవారిని, దొంగలను, రాజు నిర్దయతో చంపవలెను. అట్లు చేయుటవలన రాజునకు పుణ్యగతి ప్రాప్తిల్లును. పేరు ప్రఖ్యాతులు వృద్ధి పొందును.

27  వ శ్లోకం 
సత్తువగల యాతడు పై 
నెత్తిన దుర్భలుండు తస్కరించు నతండున్ 
విత్తము గోల్పడు నతడును
జిత్తని పీడితుండు జింతజెందు కుమారా!

భావం 
ఓ కుమారా! శక్తియున్న బలహీనునిపై దండెత్తిన ఆ బలహీనుడు దొంగలుపడి దోచుకున్న గృహము కలవాడైనట్లు ధనహీనుడగును. శక్తి లెక పీడింపబడతాడు. మనస్సు విచారముతో , నిత్యము బాధలఓ నుండును.

28  వ శ్లోకం 
ఓరిమియె కలిగి యుండిన
వారలగని ప్రజ్ఞలేనివారని యెదం
నారయ సత్పురుషాళికి
నోరిమియే భూషణంబు రోరి కుమారా!

భావం 
ఓ కుమారా! మనిషికి ఓర్పు ప్రధానము. సహనము కలవారిని జూచి తెలివిలేనివారిగా జమకడతారు. కాని నిజానికి మనిషికి ఓర్పే భూషణము. ఓర్పువలన కార్యము సాధింపవచ్చును.

29  వ శ్లోకం 
ఎటువంటి వర కులంబున 
బటు తరముగ బుట్టెనేని పరగగ మును గ
న్నటువంటి కర్మఫలముల
కట కట భోగింప వలయు గాదె కుమారా!

భావం 
ఓ కుమారా! ఎంతటి గొప్పవంశము పుట్టినను , మనిషి పూర్వజన్మలందు తను జేసిన కర్మఫలంబులను అనుభవింపక తప్పదు కదా! కావున ఈ సత్యము నెఱింగి మసలు కొనుము.

30  వ శ్లోకం 
పెక్కు జనులు నిద్రింపగ
నొక్కెం డయ్యెడను నిద్ర నొందక యున్నన్
గ్రక్కున నుపద్రవంబగు
నక్కర్మమునందు జొరకుమయ్య కుమారా!

భావం 
ఓ కుమారా! ఎక్కువమంది నిద్రించుచున్న ప్రదేశమందు తానొక్కడునూ మేలుకొని యుండరాదు. అట్లు మెలకువగా యున్నచో కష్టములు కలుగును. ఒకవేళ నిద్ర రానట్లయిన, నిద్ర నటించుము.

No comments:

Post a Comment