కుమార శతకం 21 నుండి 30 శ్లోకాలు

కుమార శతకం 21 నుండి 30 శ్లోకాలు

ధనవంతు లైన బహు స
జ్జనులైనను నీకు మిగుల సమ్మతులై యు
న్నను సతి జనకుని గృహమం
దున నుండుట తగదు కీర్తి తొలగు కుమారా!

భావం 
ఓ కుమారా! అత్తవారెంత అధికులైననూ, సంపన్నులైనను, సజ్జనులైననూ, నీ పట్ల మిక్కిలి మక్కువ జూపుతున్నను, భార్యను పుట్టినింట యుంచుట మంచిది కాదు. అట్లు చేసినచో కీర్తి నశించును.

22 వ శ్లోకం 

సభలోపల నవ్విన యెడ

 సభవా ర్నిరసింతు రెట్టి జనుని న్నెరి నీ

 కభయం బొసంగె నేనియు

 బ్రభు కరుణను నమ్మి గర్వపడకు కుమారా!

భావం 

ఓ కుమారా! సభలలొ నవ్వరాదు. సభలో నవ్విన వారెంతటివారైననూ వారిని చిన్నచూపు చూచెదరు. నీ తెలివిని మెచ్చుకొని నిన్ను రక్షించిన రాజుదయను నమ్ముకొని గర్వపడరాదు.

23  వ శ్లోకం 

పెరవారలుండ ఫలముల 

నరయంగా వారికిడక యాతడె మెసవన్

సరిగాదు విసపు మేతకు

సరియౌనని తలపు మానసమున కుమారా!  

భావం 

ఓ కుమారా! ఇతరులు ఉన్న సమయములో ఒక్కడవే పండ్లు ఫలములు తినరాదు. వారికి పెట్టకుండా తినుట మంచి పద్ధతి కాదు. నీ ఎదుట ఉన్నవారికి పెట్టకుండా తినుట వలన నీవు తిన్నది విషముతో సమానముగునని తలంచుము.

24  వ శ్లోకం 

మును స్నానము సేయక చం

దన మలదుట యనుచితం;

బుదకయుంత వస్త్రం

బును విదలించుట కూడదు

మనమున నివి తెలిసి మనుము మహిని కుమారా!

భావం 

ఓ కుమారా! ముందుగా స్నానం చేసిన పిదప శరీరమునకు గంధమును పూసుకోవాలి. స్నానము చేయకుండ గంధము పూసుకొనుట మంచిది కాదు. నీళ్ళతో కూడిన బట్టను విదిల్చుట కూడ తగని పని. దానివలన దరిద్రము అంటుకొనును. ఈ విషయములను మనస్సుఅన్ందుంచుకొని ప్రవర్తించవలెను.

25  వ శ్లోకం 

అవయవ హీనుని సౌంద

ర్యవిహీను, దరిద్రు, విద్యరాని యతని సం

 స్తవనీయు, దేవు, శ్రుతులన్

 భువి నిందింప దగదండ్రు బుధులు కుమారా!

భావం 

ఓ కుమారా! వికలాంగులను, అందములేనివారిని, దరిద్రులను, విద్యలేనివారిని, గౌరవనీయులను, భగవంతుని, వేదములను, పండితులను, నిందింపరాదని విజ్ఞానులు చెప్పుచున్నారు. ఈ పనులను జేయరాదని అనుచున్నారు.

26  వ శ్లోకం 

గరళము పెట్టెడు వాని 

న్బరు జంప దలంచువాని బనులెల్ల బయ

ల్పరచెడివానించ్ బరధన

హరుని నృపతి చంపి పుణ్యుడగును కుమారా!

భావం 

ఓ కుమారా! విషము పెట్టి చంపువారిని, ఇతరులు చంపజూతురు. హంతకులను, రహస్యముల బయటపెట్టేవారిని, దొంగలను, రాజు నిర్దయతో చంపవలెను. అట్లు చేయుటవలన రాజునకు పుణ్యగతి ప్రాప్తిల్లును. పేరు ప్రఖ్యాతులు వృద్ధి పొందును.

27  వ శ్లోకం 

సత్తువగల యాతడు పై 

నెత్తిన దుర్భలుండు తస్కరించు నతండున్ 

విత్తము గోల్పడు నతడును

జిత్తని పీడితుండు జింతజెందు కుమారా!

భావం 

ఓ కుమారా! శక్తియున్న బలహీనునిపై దండెత్తిన ఆ బలహీనుడు దొంగలుపడి దోచుకున్న గృహము కలవాడైనట్లు ధనహీనుడగును. శక్తి లెక పీడింపబడతాడు. మనస్సు విచారముతో , నిత్యము బాధలఓ నుండును.

28  వ శ్లోకం 

ఓరిమియె కలిగి యుండిన

వారలగని ప్రజ్ఞలేనివారని యెదం

నారయ సత్పురుషాళికి

నోరిమియే భూషణంబు రోరి కుమారా!

భావం 

ఓ కుమారా! మనిషికి ఓర్పు ప్రధానము. సహనము కలవారిని జూచి తెలివిలేనివారిగా జమకడతారు. కాని నిజానికి మనిషికి ఓర్పే భూషణము. ఓర్పువలన కార్యము సాధింపవచ్చును.

29  వ శ్లోకం 

ఎటువంటి వర కులంబున 

బటు తరముగ బుట్టెనేని పరగగ మును గ

న్నటువంటి కర్మఫలముల

కట కట భోగింప వలయు గాదె కుమారా!

భావం 

ఓ కుమారా! ఎంతటి గొప్పవంశము పుట్టినను , మనిషి పూర్వజన్మలందు తను జేసిన కర్మఫలంబులను అనుభవింపక తప్పదు కదా! కావున ఈ సత్యము నెఱింగి మసలు కొనుము.

30  వ శ్లోకం 

పెక్కు జనులు నిద్రింపగ

నొక్కెం డయ్యెడను నిద్ర నొందక యున్నన్

గ్రక్కున నుపద్రవంబగు

నక్కర్మమునందు జొరకుమయ్య కుమారా!

భావం 

ఓ కుమారా! ఎక్కువమంది నిద్రించుచున్న ప్రదేశమందు తానొక్కడునూ మేలుకొని యుండరాదు. అట్లు మెలకువగా యున్నచో కష్టములు కలుగును. ఒకవేళ నిద్ర రానట్లయిన, నిద్ర నటించుము.